Wereldbeschouwing

In de definitie van Freud (1933a; 10: 211) ‘een intellectuele constructie die al onze existentiële problemen uniform oplost vanuit een hypothese van hogere orde, waarin derhalve geen vraag onbeantwoord blijft’. Freud moest niets hebben van dit type ‘over alles uitsluiting gevende Baedeker’. Het is het terrein van de (religieuze) filosofen die ‘de oude, zo gerieflijke en zo volledige catechismus’ willen vervangen. ‘Als de wandelaar zingt in het donker, loochent hij dat hij bang is, maar hij ziet er geen zier helderder om’ (1926d; 9: 204). ‘Een op de wetenschap gebaseerde wereldbeschouwing heeft, afgezien van de nadruk die ze op de reële buitenwereld legt, vooral negatieve trekken, zoals dat ze volstaat met de waarheid en illusies afwijst’ (1933a; 10: 232). In psychoanalytische kringen werd vaak geen onderscheid gemaakt tussen Freuds theorieën en diens wereldbeschouwing, hetgeen Freud zelf wel deed.