Psychoanalytisch Woordenboek

Transitional object

  • Duits: Übergangsobjekt
  • Frans: objet transitionnel

Letterlijk betekent het woord overgangsvoorwerp, maar deze term van Winnicott is in Nederland in het Engels ingeburgerd. Het is gewoonlijk een zacht iets, een ding, dat het kleine kind altijd bij zich heeft of in de buurt en waarnaar het grijpt op angstige momenten zoals de separatie van de vertrouwenspersonen bij het slapengaan. Het transitional object behoort tot de overgangssfeer tussen binnen- en buitenwereld en representeert de moeder. Op de kleuterschoolleeftijd gaat het kind dit transitional object meestal minder nodig hebben: de overgang naar een betrekkelijke autonomie is dan gemaakt. Moeder is geïnternaliseerd: niet meer nodig om het object zelf in stand te houden en de relatie met de buitenwereld te leggen. Volwassenen blijven volgens Winnicott behoefte houden aan zogenaamde transitionele ervaringen in de culturele sfeer, om op een creatieve manier binnen- en buitenwereld met elkaar te verbinden; het is de transitionele ruimte, space. Bij volwassenen voor wie het noodzakelijk is een bepaald “pilletje” bij zich te hebben om zich rustig te voelen, krijgt men wel eens de indruk dat zo’n medicijn functioneert als een transitional object. Zie Illusie.

Literatuur

Verder op psychoanalytischwoordenboek.nl: