Wil

Het begrip ‘wil’ komt spaarzaam bij Freud voor, die onder andere Nietzsches Wille zur Macht noemt. In eerste instantie is een analyticus geneigd de kracht van de wil te relativeren. Hij zal eerder naar het onderliggende conflict kijken dat sterke wilsinspanning noodzakelijk maakt. ‘Want de bewuste wil reikt even ver als de bewuste psychische processen, en elke psychische dwang vindt zijn oorzaak in het onbewuste’ (1905a; 3: 337). Vervolgens geldt onverminderd de uitspraak van een bekende analyticus: ‘Bijna niemand is helemaal zonder moeilijkheden en veel ervan moeten worden bestreden met “ouderwetse” methoden: moed of wijsheid of strijd bijvoorbeeld’ (Stone, 1954, 569). Zie ook Determinisme.