Psychoanalytisch Woordenboek

Ontkenning

  • Duits: Verneinung
  • Engels: negation
  • Frans: dénégation

Verdrongen wensen, gedachten of gevoelens worden tot uitdrukking gebracht en vervolgens neemt de betrokkene er alsnog afstand van. ‘“U vraagt wie deze persoon kan zijn. Mijn moeder is het niet.” Wij [analytici] corrigeren: “Dus het is uw moeder.” Het is alsof de patiënt heeft gezegd: “Ik heb bij deze persoon aan mijn moeder moeten denken, maar ik heb geen zin om deze inval te accepteren”’ (Freud, 1925h; 9: 151). ‘De negatie is een substituut op een hoger niveau van de verdringing’ (Freud, 1915e; 7: 85). Bij ontkenning zou het gaan om het niet erkennen van een subjectieve beleving en bij loochening om een pijnlijk aspect van de externe realiteit. De ontkenning vormt technisch een probleem: wanneer een analysand ontkennend reageert op een duiding, kan dat nog van alles betekenen. (Zie Freud 1937d; 10: 313.)

Literatuur

  • Freud, S. (1915e) ‘Het onbewuste’, Werken 7: 60, 65-102.
  • Freud, S. (1925h) ‘De ontkenning’, Werken 9: 149, 151-155.
  • Freud, S. (1937d) ‘Constructies in de analyse’, Werken 10: 306, 308-319.
Verder op psychoanalytischwoordenboek.nl: