Duiding

Oorspronkelijk betekent “duiden” naar iets wijzen. Duiden is het blootleggen van de latente betekenis – met name de erin vervatte wens – van iemands woorden en gedragingen, ook wel interpretatie genoemd. Het bekendste voorbeeld is de droomduiding, gedefinieerd als het ongedaan maken en terugvertalen van de droomarbeid. Op het juiste moment met tact de betekenis verwoorden van een droom, van een symbool, van een symptoom of van wat dan ook, is de voornaamste taak van de analyticus. Geformuleerd in de eerste topiek is duiden vooral het naar boven brengen van onbewust materiaal, waarvoor Freud graag de vergelijking met de archeologie gebruikt. In termen van de tweede topiek ligt de nadruk meer op het benoemen van het conflict tussen de verschillende instanties in de persoon. Duiden betekent tevens de zaak nog eens van een andere kant bekijken, in een breder perspectief. Wilde duidingen, “uit de verte”, buiten een therapeutische context zijn meestal slechts uitingen van agressie en van quasi-weten. Of een duiding juist is – dat wil zeggen niet alleen waar, maar ook voor de analysand verstaanbaar – blijkt uit het vervolg, uit de reactie van de analysand, met name uit nieuwe invallen. Zie ook Confrontatie en Hermeneutiek.