Somnambulisme, kunstmatig / magnetisch

A.M.J. de Chastenet de Puységur (1751-1825) magnetiseerde in 1784 de drieëntwintigjarige Victor Race ter behandeling van diens borstaandoening. Race kreeg niet de gebruikelijke magnetische crisis maar viel in een slaap waarin ook slaapwandelaars verkeren. Victor kon slapend communiceren en sprak met hoge stem ‘veel lucider en verstandiger’ over de oorzaak, het verloop en benodigde behandeling van zijn kwaal. De Puységur noemde deze slaap het ‘kunstmatige somnambulisme’. Hij was er rotsvast van overtuigd dat de patiënten zelf de juiste behandeling voorschreven en noemde hen de ‘patiëntdokter’. De Puységur merkte dat de behandeling ook de behandelaar beïnvloedt en dat andersom niet alleen diens wil maar ook zijn stemmingen en gevoelens – positieve én negatieve, zoals teleurstelling en woede – in hoge mate het resultaat van de behandeling bepalen. Puységurs werk lag aan de basis van talloze studies die uitmondden in de ontdekking van het onbewuste. De ontdekking van het kunstmatige somnambulisme was belangrijk voor een aantal studies van klinisch-psychologische aard die leidden tot het gebruik van de hypnose als medisch-psychotherapeutisch hulpmiddel waaruit later de psychoanalyse ontstond. [JE]