- Duits: Objektbeziehung, die
Een begrip met een lange voorgeschiedenis, zie object, objectkeuze, objectrelatietheorie. Objectrelatie is geen interpersoonlijk begrip. Het verwijst naar relaties, bezien vanuit het subject, vanuit één persoon dus. Dat kan de relatie tot een ander zijn, maar het kan ook de relatie van de persoon met zichzelf zijn, dat wil zeggen met ‘de ander’ in zichzelf. Die wordt dan aangeduid met termen als ‘intern object’ of ‘objectrepresentatie’. Met het woord ‘objectrepresentaties’ wordt bedoeld: de neerslag van ervaringen van het kind met de belangrijkste hechtingsfiguren uit de vroegste jeugd. Bij de totstandkoming daarvan kan de nadruk liggen op het vormgevende karakter van de driftmatige fantasieën van het kind (Kleiniaanse denken*) dan wel op de invloed van de interactie met de reële ouders (Bowlby), dan wel op de gecombineerde invloed van beide (Winnicott). Gaat het om de kwaliteit van objectrelaties, dan spreekt men wel van ‘goed object’ of ‘slecht object’; beide kunnen extern of intern zijn. Met ‘goed object’ wordt bedoeld: een liefdevolle, troostende, voedende ander. Met ‘slecht object’ wordt bedoeld: een vijandige, bedreigende, achtervolgende en verlatende ander.
In de laatste decennia is veel onderzoek gedaan naar gehechtheid. Daaruit blijkt dat er vier basale gehechtheidsstijlen bestaan: één veilige, te vergelijken met de relatie tot het ‘goede object’, en drie onveilige, te vergelijken met de relatie tot het ‘slechte object’. Het beeld is dus meer gedifferentieerd geworden. (AdK)