Double bind

Begrip uit de communicatie- en hechtingstheorie. Het geeft een relatievorm aan waarin voor ten minste een van de personen een verbod geldt op zowel intimiteit als separatie, waarbij de persoon vanuit zijn afhankelijkheidspositie niet bij machte is de context van het verbod te verschuiven. Het is een bijzondere vorm van tegenstrijdige communicatie. Moeder zegt bijvoorbeeld: ‘Wees zelfstandig!’ en laat onuitgesproken verstaan: ‘Je mag niet van mij weggaan.’ Het kind wordt daardoor klemgezet: het kan niet zijn eigen gang gaan en ook niet blijven in de relatie. Bij toenadering wordt het kind weggeduwd en bij verwijdering aangehaald. Men zegt dat dit patroon veel voorkomt in gezinnen waaruit schizofrenen voortkomen. [MJK]