Psychoanalytisch Woordenboek

Analytisch tekenen

  • Duits: Analytisches Zeichnen

‘Analytisch tekenen’ gebruikt de analyse van tekeningen bij de behandeling van kinderen en van volwassenen. Voor kinderen zijn de tekenopdrachten aangepast aan de leeftijd, de wijze van analyseren verschilt echter niet. De tekenopdrachten worden zowel in de procesanamnese, als bij interventie gebruikt. Het is de combinatie van een aantal aandachtspunten in de tekening die het gesprek naar onbewuste mechanismen en tot werkhypotheses leidt.

Een tekening geeft, net als een droom, vrij direct inzicht in de subjectieve en psychologische werkelijkheid – een werkelijkheid die zich niet stoort aan tijd en ruimte. Het getekende beeld verhaalt trefzeker over bewuste, voor- en onbewuste affecten en conflicten; het werkelijke verhaal achter het coherent en logisch in woorden gevatte verhaal. Verlangen en afweer, het gewenste en het verbod komen samen in een tekening, ongeacht hun tegenstrijdigheid. Dat de tekening buiten de taal omgaat, doet eveneens sterke weerstanden omzeilen. Ook de censuur onttrekt zich tijdens het tekenen geheel of gedeeltelijk aan het bewustzijn en breekt door de barrière heen. Schaamtevolle ervaringen, zoals schending van grenzen, kunnen evenals traumatische ervaringen niet verteld, maar wel getekend worden. Beeld en taal komen samen.

De gaat uit van de psychoanalytische theorie en de psychodynamische ontwikkelingsmodellen; binnen dit referentiekader wordt op de eerste plaats uitgegaan van de egopsychologie. [WD]

Literatuur

  • Dondorp, W.D. (2009) Analytische Teken Therapie. Handboek Beeldende Therapie. Bohn Stafleu van Loghum, Houten.
  • Dondorp, W.D. (2011) De Analytische Teken Therapie in beeld. PPCH, Heemstede.
  • Dondorp, W.D. (2017) Getekend Lot – Kinderen in de Japanse interneringskampen en de Tekenanalyse. PPCH, Heemstede.
Verder op psychoanalytischwoordenboek.nl: