Neurosekeuze

Geheel van processen op grond waarvan iemand neigt tot een bepaalde vorm van neurose. ‘[W]aarom een bepaalde persoon juist aan die ene neurose moet gaan lijden en aan geen enkele andere. Dat is het probleem van de neurosekeuze’ (Freud, 1913i; 6: 246). ‘De etiologie van de neurosen uitsluitend te zoeken in erfelijke aanleg of in de constitutie zou niet minder eenzijdig zijn dan wanneer men alleen de accidentele invloeden op de seksualiteit in het leven hiertoe zou willen rekenen’ (1906a; 4: 236). Het is ook in concrete gevallen niet altijd mogelijk te achterhalen waarom iemand lijdt aan deze of een andere vorm van neurose. Het omgekeerde is trouwens evenzeer waar: hoe komt het dat deze persoon uit een gezin waaruit verschillende zwaar neurotische – en erger – kinderen zijn voortgekomen, een relatief gezonde volwassene is geworden? Het woord ‘keuze’ suggereert een irreële vrijheid: het betreft niet een bewuste keuze van het Ik, maar een drang van het hele organisme, hoewel de persoon in kwestie wel een eigen aandeel in zijn/haar neurose heeft.