Somatische tegemoetkoming

Term die de keuze moet verklaren voor het orgaan of lichaamsdeel waaraan de conversie zich voltrekt. Bij de conversie zoekt de verdrongen wens een orgaan dat geschikt is om een conflict uit te drukken of om onbewuste wensen verhuld te bevredigen, bijvoorbeeld de mond voor incorporatie, het maag-darmkanaal voor uitstoting, convexe lichaamsdelen voor mannelijke seksuele fantasieën, en concave voor vrouwelijke. De keuze van het orgaan kan echter ook met een bepaalde meer of minder toevallige situatie samenhangen die in de tijd en gevoelsmatig met de traumatische gebeurtenis en de verdringing daarvan samenhangt. De hallucinatoire reukstoornis in verband met sigarenrook trad bij Miss Lucy op, toen de heer des huizes op wie zij verliefd was, haar berispte en daarmee haar hoop op een huwelijk tenietdeed. Deze scène had zich voorgedaan aan tafel, waar de man een sigaar rookte. Maar het kan ook zijn dat een lichamelijk lijden secundair een symbolische betekenis krijgt, zoals bij de patiënte die de reumatische gewrichtspijn in de wijsvinger voor het eerst gewaar werd, toen zij het telefoonnummer van haar moeder draaide, op wie zij in het geheim woedend was. Die pijn is dan de straf voor de verboden agressieve fantasieën. Zie ook Psychosomatiek. [DB]