Rattenman

Hij is de patiënt van Freuds ziektegeschiedenis ‘Opmerkingen over een geval van dwangneurose’ (1909d). Het unieke is dat Freud ook zijn persoonlijke aantekeningen van deze behandeling heeft bewaard (1955a). Deze analyse duurde ongeveer drieënhalve maand, plus een aantal onregelmatige gesprekken in de zes maanden daarna. Zijn gangbare patiëntennaam is afgeleid van zijn symptomatologie: de paniek, die de aanleiding vormde voor zijn komst naar Freud, was uitgebroken na het horen over een wrede bestraffing waarbij ratten zich in de anus van het slachtoffer moesten boren. Verder wemelde het in zijn verhaal van de betekenaar ‘rat’. Zijn eigenlijke naam luidde Ernst Lanzer (1878-1914). Voor zover bekend was de behandeling succesvol, maar Ernst Lanzer sneuvelde in de eerste dagen van de Eerste Wereldoorlog, dus te vroeg om het langetermijneffect te kunnen bekijken.