Techniek

Het heeft een tijd geduurd voordat Freud ertoe kwam om te schrijven over de techniek van het vak. Voor een overzicht zie de redactionele inleiding op Freuds technische geschriften (Strachey, 1914, Werken 5: 442v). Dat het zo lang duurde lag aan het onderwerp, waarbij op iedere regel vele uitzonderingen bestaan. Bovendien lag het thema gevoelig, omdat verschillende psychoanalytici niet de gewenste afstand hadden kunnen bewaren tot hun patiënten (Falzeder, 1994). Freud was daarom in zijn technische geschriften in wezen negatief, benadrukte wat men niet moest doen (brief aan Ferenczi 4-1-1928). Bepaalde dingen zijn zeker noodzakelijk bij het psychoanalytische werk, zoals tact, empathie en kennis van zaken, maar Freud onderstreept die kant in zijn technische geschriften niet. Daarom ook hield hij zichzelf vaak niet aan zijn eigen adviezen (Lohse & Newton, 1996). De bekendste vergelijking bij Freud met betrekking tot de techniek, die met de chirurg, ligt in dezelfde lijn: aan diens nuchterheid bij het werk zou de psychoanalyticus een voorbeeld moeten nemen. Het later zo veel gebruikte beeld van de spiegel vindt men bij Freud slechts eenmaal (Freud, 1912e; 5: 501). Zie ook Parameter. Essentieel voor de techniek van de psychoanalyticus zijn neutraliteit, abstinentie en gelijkzwevende aandacht. Natuurlijk gaan er enige gesprekken vooraf aan de behandeling teneinde tot een psychodiagnostiek en een indicatiestelling te komen. De keuze van de setting maakt deel uit van de techniek: frequentie, gebruik van de bank of van de vis-à-visopstelling, en de duur van de zittingen, respectievelijk de behandeling. Alles is erop gericht om de vrije associatie te bevorderen. Overdracht en weerstand zullen zich vervolgens vanzelf ontwikkelen en het doorwerken daarvan zal de kern van het proces uitmaken. Het termineren zal aanleiding geven tot een kort resumé van alle themata en klachten, met name van de separatieproblematiek.